Ontlastingsonderzoek; bevolkingsonderzoek naar darmkanker

In 2014 begint het bevolkingsonderzoek darmkanker. Het is bedoeld voor mensen van 55 tot en met 75 jaar.

Het onderzoek gebeurt met een ontlastingtest. U krijgt het testpakket thuis gestuurd. In een antwoordenvelop stuurt u een buisje met wat ontlasting op. Uw ontlasting wordt onderzocht in een laboratorium. Daar wordt gekeken of er bloed in uw ontlasting zit.

Meedoen is gratis en vrijwillig. U beslist zelf of u wel of niet meedoet.
Het bevolkingsonderzoek darmkanker wordt aangeboden door de overheid.

Wanneer krijgt u een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker?

Het bevolkingsonderzoek darmkanker gaat geleidelijk van start vanaf 2014. Uiteindelijk krijgen alle mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar iedere twee jaar een uitnodiging.

Wanneer u een uitnodiging krijgt, hangt af van uw geboortejaar. In het uitnodigingsoverzicht op de website van het RIVM ziet u wie wanneer een uitnodiging krijgt.

Niet iedereen van 55 tot en met 75 jaar kan tegelijk uitgenodigd worden.
In 2017 krijgen mensen die geboren zijn in 1942, 1944, 1948, 1950, 1954, 1956,1958 en 1960 een uitnodiging.
Ook in die groep worden de uitnodigingen stap voor stap verstuurd.
Het kan dus heel goed voorkomen dat u een uitnodiging krijgt, terwijl eventuele huisgenoten of buren er nog geen krijgen, of ze nu ouder zijn of jonger dan u.

Wanneer niet meedoen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker?

Heeft u klachten die met uw darmen te maken kunnen hebben? Bijvoorbeeld: Uw ontlasting (poep) is anders dan u al jaren gewend bent. U heeft al dagen/weken last van verstopping of diarree, zonder dat u weet waar dat door komt. U ziet bloed en/of slijm in uw ontlasting. Ga naar uw huisarts als u deze klachten heeft. Wacht niet op een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek.
Bent u onder behandeling vanwege darmkanker? U hoeft niet mee te doen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker.

Voor vragen hierover kunt u bij uw huisarts terecht.

Voor- en nadelen van het bevolkingsonderzoek darmkanker

Hieronder staan enkele voor- en nadelen van het bevolkingsonderzoek darmkanker. U kunt deze informatie gebruiken bij uw keuze om wel of niet mee te doen aan het bevolkingsonderzoek.

Voordelen:

Door het bevolkingsonderzoek kan een voorstadium van darmkanker (poliepen) vroeg worden ontdekt en behandeld. Hiermee kan darmkanker worden voorkomen. Als 1.000 mensen meedoen aan het bevolkingsonderzoek krijgen er uiteindelijk 50 een darmonderzoek. Wat wordt er bij die 50 mensen die een darmonderzoek krijgen gevonden? Bij 13 mensen niets. Bij 33 mensen een poliep Bij 4 mensen darmkanker.
Door vroege opsporing is de kans op genezing groter.
Door het bevolkingsonderzoek zullen minder mensen aan darmkanker overlijden.
Behandeling van darmkanker in een vroeg stadium is vaak minder zwaar. Ook hebben mensen meer keuze in behandelingen.
U kunt de ontlastingstest thuis zelf doen. U hoeft geen afspraak te maken met een zorgverlener.
Meedoen aan het bevolkingsonderzoek is gratis.

Nadelen van het bevolkingsonderzoek en van een darmonderzoek:

Als er bloed in uw ontlasting wordt gevonden krijgt u een darmonderzoek in het ziekenhuis, terwijl er een goede kans is dat uw darm kerngezond is.
Heel soms zit darmkanker een beetje verstopt waardoor het met een darmonderzoek niet wordt gezien. U wordt dan onterecht gerustgesteld.
Darmonderzoek waarbij niets is gevonden geeft geen 100 procent garantie dat darmkanker zich niet in de toekomst ontwikkelt.
Als er bij een darmonderzoek iets moet worden weggehaald, kan dat heel soms problemen geven (bijvoorbeeld: gaatje in de darm en/of infectie). De kans op dit soort problemen is ongeveer 2 op de 1.000 kijkonderzoeken.
Er is een kans op overlijden als gevolg van een darmonderzoek. Die kans is tussen de 1:10.000 en 1:400.000. De kans hangt onder andere af van of iemand al ernstige afwijkingen aan de darm heeft, en van hoe gezond hij/zij is.
De uitslag van het bevolkingsonderzoek kan u ongerust maken. Als er bloed in uw ontlasting wordt gevonden, zit u tijdelijk in onzekerheid.
Het kan zijn dat u het vervolgonderzoek zelf moet betalen door het eigen risico van uw ziektekostenverzekering.

Hoe gaat het bevolkingsonderzoek darmkanker stap voor stap?

Wat kunt u verwachten van het bevolkingsonderzoek?

U krijgt een uitnodiging Eerst krijgt u een brief met informatie over het bevolkingsonderzoek. Twee weken later krijgt u een paarse envelop. Daarin zitten:
U stuurt het buisje met ontlasting op U doet een klein beetje ontlasting in het buisje. U vult ook het antwoordformulier in. Het buisje stuurt u met het ingevulde antwoordformulier terug in de retourenvelop. Let op: het buisje voor ontlasting kan aan twee kanten worden open gemaakt. Lees heel goed de gebruiksaanwijzing voor u het open maakt. U mag het buisje alleen met het groene dopje openmaken. Als u het buisje aan de verkeerde kant open maakt, is de test niet meer bruikbaar.
U ontvangt de uitslag Na ongeveer twee weken krijgt u een brief thuisgestuurd met de uitslag.
Soms is darmonderzoek nodig Als er bloed in uw ontlasting zit, kan dat te maken hebben met darmkanker. Er kunnen ook andere oorzaken zijn. Er is een kijkonderzoek van de darm nodig om dit vast te stellen.

- de uitnodiging
- een folder
- een buisje met gebruiksaanwijzing
- een antwoordformulier
- een zakje
- een retourenvelop.

Hoe moet ik mijn ontlasting in het buisje doen?

Het buisje uit de paarse envelop gebruikt u om thuis een klein beetje ontlasting in te doen. Hoe doet u dat?

Stap 1. Eerst vangt u uw ontlasting op.

Wat daarbij belangrijk is: Uw ontlasting mag niet in aanraking komen met water of urine.

Manieren om uw ontlasting goed op te vangen:

Leg een aantal lagen wc-papier in uw wc.
Span een vuilniszak om uw toiletpot: de zak vangt uw ontlasting op.
Doe een plastic zakje om uw hand en vang uw ontlasting op.
Gebruik een krant of emmer om uw ontlasting op te vangen.
Gebruik een speciaal hulpmiddel voor het opvangen van ontlasting. U kunt hiernaar informeren bij apotheken en drogisterijen.

Stap 2. Een beetje ontlasting in het buisje doen (kies het groene dopje!)

Bij het buisje voor de ontlasting zit een gebruiksaanwijzing.
Maak het buisje niet open voor u de gebruiksaanwijzing heeft gelezen.
Het buisje kan aan twee kanten worden open gemaakt. Als u het buisje aan de verkeerde kant opent is de test niet meer bruikbaar.
Kies het groene dopje. Met het staafje aan de binnenkant van het groene dopje prikt u op 4 verschillende plaatsen in uw ontlasting.
Daarna schroeft u het groene dopje met staafje en al weer op het buisje.

Stap 3. Buisje opsturen

Stuur het buisje en het antwoordformulier op in de retourenvelop.
Het is belangrijk dat het buisje snel bij het laboratorium wordt bezorgd.
Doe de retourenvelop daarom maandag t/m vrijdag overdag in de brievenbus. Het laboratorium werkt ook op zaterdag.
Totdat u de retourenvelop in de brievenbus doet, kunt u het buisje in de retourenvelop het beste in de koelkast bewaren.

Mogelijke uitslagen van het bevolkingsonderzoek darmkanker

Heeft u het buisje met ontlasting teruggestuurd met de retourenvelop? Dan krijgt u na ongeveer twee weken een brief met de uitslag thuisgestuurd. Er zijn twee uitslagen mogelijk:

De uitslag is gunstig Verder onderzoek is niet nodig. Over twee jaar krijgt u opnieuw een uitnodiging. Bent u vanaf dat moment ouder dan 75 jaar, dan krijgt u geen nieuwe uitnodiging.
Er is bloed in uw ontlasting gevonden Dit kan te maken hebben met darmkanker of darmpoliepen. Het bloed kan ook komen van bijvoorbeeld aambeien, een scheurtje bij de anus, een maagzweer of een darmontsteking. Om te ontdekken wat er precies aan de hand is, is er darmonderzoek nodig.

Het is ook mogelijk dat er in de brief staat dat er nog geen uitslag bekend is. Dit kan bijvoorbeeld als de ontlasting verkeerd is opgestuurd of wanneer het onderzoek in het laboratorium is mislukt. U wordt dan gevraagd om opnieuw de ontlastingstest te doen.

Meer informatie over darmkanker en het bevolkingsonderzoek

Meer informatie over het bevolkingsonderzoek darmkanker vindt u op de website van het RIVM.

Meer informatie over darmkanker vindt u op: